Psikolojik Hastalık Nasıl Oluşur?
Psikoloji bozulur mu? Eğer bozulursa nasıl bozulur? Psikolojinin bozulması kişide psikiyatrik bozukluk yani ruhsal ve psikolojik hastalık ‘ların ortaya çıkması durumunda halk arasında kullanılan bir tabirdir. Bu normal dışı durumları inceleyen bilim dalına psikopatoloji denilmektedir.
Psikopatoloji; duygu düşünce ve davranış bozukluğu, ruhsal bunalım, uyumsuz ve normal dışı insan davranışları üzerine araştırmalar yapan bilim dalıdır.
Psikolojik hastalık ‘lar ile ilgili olarak aşağıdaki konular ile ilgili oluşturacağımız yazı dizisini takip edebilirsiniz.
- Psikolojik hastalıkların oluş süreci nasıldır?
- Normal ve normal dışı davranış nedir?
- Savunma mekanizması nedir?
- Zorlanma durumları ve zorlanma karşısında geliştirilen tepkiler nelerdir?
Psikolojik hastalık oluşumunda etkili yaşantılar
Rekabet güdüsü ve risk
- Kişinin kendini tanıması ve sınırları bilmesi, kimle rekabet edeceğini iyi seçmesi gerekmektedir. Kendimizden daha fazlasını ya da daha azını seçtiğimizde tatmin olamayız. Kaybedeceğimizi bildiğimiz rekabetlerden ise kaçınırız. Bizi dinamik dengede tutacak yaşantıyı seçeriz. Ne zaman kazanıp – ne zaman kaybedeceğini bilmemek yani değişken olan yaşantılar insanı daha mutlu edecektir. Doğru riski kendimizde buluruz bu da kendimizi ne kadar tanıdığımız ile ilgilidir. Bir insan riski doğru bir şekilde almazsa dengesi bozulacaktır.Buna zorlanma durumu diyoruz. Zorlanma durumu psikolojik hastalık ‘ların ortaya çıkmasındaki başlıca nedendir. Uygun rekabeti bulmak psikolojik sağlık için önemlidir. Kaybedilen bir yaşantıyı hatırlamak kazandığımız anları hatırlamaktan daha kolaydır. Sebebi ise zihnimizin aynı hatayı tekrar yapma riskini azaltmaya çalışmasıdır. Kendimizi iyi tanıyamazsak aynı hatayı yapmaya devam ederiz.
Kaygının Etkisi
- Kaygıyı azaltamamak yani kaygıyla baş etmeyi öğrenememek kaygı ile baş etme yolunda verimli olamama durumlarında savunma mekanizması denilen bir sistem devreye girer. Zihnimiz savunma mekanizmaları ne kadar yoğun kullanırsa kişi normalden o kadar uzaklaşır. Bir yaşantı, düşünce veya duyguyu bastırma, inkar etme, başka bir şeye yansıtma gibi kaygıyı azaltıcı ancak problemi çözmeyen mekanizmalar sadece anlık rahatlamayı sağlar problem kişinin zihninde gerilim oluşturmaya devam eder.
İhtiyaçlar ile Kuralların Çatışması
- Kişinin ve toplumun ahlaki yönünün, yazılı olmayan kuralların ihtiyaçlar ile çatışması durumunda ortaya çıkan çatışma hastalıkların oluşmasına neden olabilir. Kurallar ihtiyacı yok sayabilir. İhtiyaçlar kuralları görmezden gelebilir. Her iki durumda da kişinin benliği kararsızlık ve çatışma yaşayacaktır. Cinsellik, yemek, güvenlik, uyku gibi yaşamsal ihtiyaçların karşılanmasında ahlaki değerler ile arzuların çatışması durumu örnek olarak verilebilir. Aşırıya kaçan yemek yeme, el yıkama gibi davranışlar ya da anlamsız fobilerin oluşumunda kişinin psikolojik ihtiyaçlarını toplumsal ve ahlaki kurallar sebebiyle çatışmaya girerek kendi benliğinde stres oluşturan durumlardan oluşabileceği düşünülmektedir. Benliğimiz bir şeyi unutmamız ona odaklanmamamız için bize bir oyuncak verir. Bu oyuncak asansöre binmekten korkmak ya da el yıkama davranışının abartılması gibi takıntılar olabilir.
- Kişinin iç gerçeği ile dış gerçeği arasındaki çatışmalar hastalık oluşumuna yol açabilir. İnsan kendi isteği dışında bir benlik ve yaşam geliştirmek zorunda kalabilir. Çevresi ve yapmak zorunda olduğu seçimler kişiyi buna yöneltebilir. Kişi kendisine ait olmadığı bir gerçeği yaşadığını fark ederse kaygısı artar. Olmak istenen ile olunan kişi arasında farkındalık – kabul – sorumluluk üçlüsüne sahip olan kişi uyumlu insandır denilebilir. Bize ait olmayan hangi yaşantıların farkındayız. Ne kadarını kabul ediyoruz, hayat denilen çatışmayı sürdürmek için yaşam değerimizin bizim olması lazım. Bize ait olmayan bir şey için çatışmak kişide zorlanma durumlarının oluşmasına yol açacaktır. Buna yabancılaşma da denilmektedir.
Konu ile ilgili diğer yazılarımızı da okuyabilirsiniz.
- Stres Nedir ve Stresle Nasıl Baş Edilir?
- Psikosomatik Hastalık Nedir? Belirtileri Nelerdir?
- Psikojenik Ağrı Nedir?
- Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nedir?
- Kişilik Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir?