Otizm Hastalığı Nedir? Tedavisi ve Belirtileri Nelerdir?
Otizm ilk defa 1943 yılında tanımlanan ve çocukluk çağında görülen en ağır psikiyatrik hastalıkların başında gelmektedir. Otizm Hastalığı Nedir? Sorusuna cevap verecek olursak bireyin dış dünyadaki uyaranları algılaması ve bunları düzenleyip kullanması ile ilgili nörolojik bir bozukluktur. Sosyal ilişki eksikliği, iletişim bozukluğu ve davranış esnekliği bozulması ile karakterizedir.
Başka bir tanımda ise kişinin çevresiyle sözel veya sözel olmayan iletişim biçimlerinde uygun ilişki kuramaması olarak tanımlanabilecek gelişimsel bir bozukluktur. Genelde 3 yaşına kadar belirtiler ortaya çıkar. Erken tanı ve tedavi bu tür vakaların hayata kazandırılmasında çok önemlidir. Yapılan araştırmalar sonucunda Otizmli her 10 çocuktan 7’sinde zeka geriliği, 3’ünde ise üstün zeka görülmüştür.
Otizm Hastalığı ‘nın Belirtileri Nelerdir?
Çocuğa Otizm tanısı konulabilmesi için Aşağıdaki 3 temel alanda en az 6 belirtiyi göstermesi gerekiyor.
Sosyal İlişki Güçlüğü
- Çevresindekilerin Farkında Olamama
- Karşısındakinin Yüzüne ve Gözüne Bakamama
- Mutluluk, Üzüntü, Öfke gibi duyguları ifade etmekte güçlük
- Taklit Davranışlarının yetersiz ya da hiç olmaması
- Arkadaşlık ilişkilerinde yetersizlik
İletişimde Zorluklar
- Karşılıklı iletişim kuramama
- Sözel olmayan iletişimde yetersizlik
- Dil kullanımında farklılık
- Hiç konuşmama ya da konuşmayı sadece kendi gereksinimlerini belirtmek için kullanma
- Diyalog kuramama
- Karşılıklı iletişim kurmak istemediğinde bağırma, vurma, çığlık atma
Davranış Farklılıkları
- Yineleyici Hareketler
- Ses, ışık, sıcaklık ve soğukluk gibi uyaranlara aşırı tepki ya da tepkisizlik
- Oyun becerisinde yetersizlik
- Nesneleri amacına uygun kullanmayıp ayrıntılarıyla ilgilenme
- Hayal kurmada yetersizlik
- Günlük yaşan rutinlerinin değişmesine karşı çıkma
Otizm Hastalığı ‘na günlük hayattan örneklendirilmiş belirtilerine gelecek olursak:
Göz teması kuramazlar. İsmi ile çağrılınca tepkisiz kalırlar. Bazen aşırı hareketli bazen aşırı hareketsiz olurlar. Sarılma ve öpme gibi fiziksel temaslardan hoşlanmazlar. Dönen cisimlere uzun süreli ilgi gösterirler.( çamaşır makinası, topaç ya da tekerlek). Konuşmaya geçmede gecikme vardır. İnsanlardan çok cansız varlıklarla ilgilenirler. Kendilerini yaşıtlarından izole ederler. Onlarla oyun oynamaz, ilgilenmezler. Bazen uygun olmayan cümleler kurarlar. Ses tonları tekdüzedir. Bir oyuncağın bir parçasına takıntı yapabilirler (sürekli arabayla değil tekeriyle oynamak gibi). Bazı nesnelere aşırı bağlanabilirler. Tekrarlayan hareketlerde bulunurlar mesela el çırpma, kendi etrafında dönme, zıplama gibi. Genelde aynı oyunlarla oynarlar. Yeniliğe ve değişikliğe karşı koyarlar. Acıya ve tehlikeye karşı duyarsızdırlar.
Özellikle 18 aylık çocuklarda hayali oyun ve ortak dikkat otistik çocuklarda olmayan iki özelliktir.
Hayali Oyun: Objelere oyuncaklara veya kişiler hayali özellikler yüklemedir. Örneğin normal bir çocuk tencere veya yuvarlak bir cismi direksiyon olarak kullanarak araç kullanıyormuş gibi sembolleştirebilirken, otistik çocuk bunu yapamaz. Oyuncak araba’nın tekerleriyle ilgilenir.
Ortak Dikkat: Dikkatin işaret, gösterme ile başka bir kişiyle aynı konu üzerine odaklanmasıdır.
Otizm Hastalığı ‘nın Nedenleri
Otizmin nedenleri konusunda henüz kesin bir kanı oluşmamakla birlikte genetik etmenlerin etkili olabileceği, anne’nin gebelik süresince geçirdiği gibi hastalıklar veya doğum sırası, doğum öncesi dönemleri etkileyen birtakım dış etkenler üzerine durulmaktadır. 3 yaşına kadar Otizm tanısı koyulmalı ve beyin gelişiminin başladığı 5 yaşına kadar tedavi süreci başlamalıdır. Eğitim süreci ne kadar erken başlarsa, çocuğun normal çocukların gelişim özelliklerine yakınlaşma olasığı o kadar artacaktır.
Otizm Hastalığı Tedavisi
Daha önce de söylediğimiz gibi Otizm ’in tedavisinde erken tanı çok önemlidir. Tedavi sürecinin asıl amacı bireyi sosyal ve bireysel yeteneklerini geliştirerek akranlarıyla aynı seviyeye getirmektir. Uzman görüşü dahilinde ilaç tedavisi uygulanabilmektedir.
Çocuğunuzda Otizm olduğu şüphesine kapıldıysanız mutlaka bir uzmana başvurmalısınız. Ne burada yazanlarla ne başka yerden duyduklarınızla, çocuğunuza tanı koymayın. Tanı koyulduktan sonra gerekli tedavi sürecini hekiminiz planlayacaktır.
Otizm Hastalığı Nedir? sorusuna cevap vermeye çalıştık soru ve yorumlarınız için aşağıdaki bölümü kullanabilirsiniz.
Çocuklara Ölüm Nasıl Anlatılmalı başlıklı yazımızı buradan okuyabilirsiniz.
KAYNAKÇA
Amerikan Psikiyatri Derneği, DSM IV