Çocuklara Mahremiyet Eğitimi Nasıl Verilmelidir?
Son yıllarda çocuğa yönelik cinsel istismar vakaları büyük bir hızla artmaktadır. Çocukları böyle durumlardan korumanın en iyi yolu onları bu konuda eğitmektir. Çocuklara mahremiyet eğitimi ‘ne 2 yaşından itibaren başlanmalıdır.
Cinsel istismara uğrayan çocuklar sadece kız çocukları değildir. Erkek çocuklarda bu tehlike altındadır. Çocuğa cinsel istismarda bulunan insanların %80’i çocuğun tanıdığı birisidir. Çocuğu sadece yabancılara karşı korumak yeterli değil, çocukları tanıdığı kişilere karşı da kendini korumayı öğretmeliyiz. Çocuklara mahremiyet eğitimi ‘nin verilmesinde aile çok önemlidir, ailenin bu konuda bilinçli olması gerekiyor.
Çocuğa büyüklere mutlaka itaat etmesi gerektiği öğretilmemelidir.
Büyüklerin söylediğini ne olursa olsun yapması gerektiğini düşünen çocuk taciz durumu karşısında da kendisini isteneni yapmak zorunda hisseder. Karşısındaki kendinden büyük olduğu için onun dediğine itiraz etmemesi gerektiğini düşünür. Çocuğa kendini rahatsız ve güvensiz hissettiği durumlara karşı itiraz etmesi gerektiği öğretilmelidir.
Çocuk bazı sırların hiçbir zaman saklanmaması gerektiğini bilmelidir.
Çocuğun, Sırlar mutlaka saklanır bilinciyle yetiştirilmesi doğru değildir. Çünkü cinsel istismar vakalarında çocuğa “bu aramızda sır olsun, sakın kimseye söyleme” gibi sözler söylenebilir. Bunun önüne geçmek için çocuğun anne ve babasından hiçbir sır saklamaması gerektiği, büyüklerin kendisine sır veremeceği anlatılmadır.
Çocuk hayır demesini bilmelidir
Çocuk istemediği şeylere hayır demesini bilmelidir. Hayır demesini bilmek, kişisel sınırların çizilmesi, bu sınırlardan ödün verilmemesi açısından önemlidir. Hoşuna gitmeyen bir şeye hayır diyebilen bir çocuk karşılaşabileceği istismar vakalarına karşı daha korumalı olacaktır. Hayır demek sınır koymaktır.
Çocuğunuzun hayır dediği bir şeyi zorla yaptırmaya kalkmayın. Hayır dediği zaman çocuğunuzu zorla öpmeye çalışmayın veya hayır dediği bir yemeği zorla yedirmeyin. Onun “hayır”ına saygı duyun. Çocuk her zaman eş dost akraba tarafından sevilmek istemeyebilir ya da onların sevme şekilllerinden hoşlanmayabilir. Çocuğun bu tepkisine saygı duyulmalı ve o senin halan teyzen bırak sevsin gibi sözlerle sevilmesi ya da öpülmesi konusunda ısrarcı olmamalıyız.
Çocuğunuz “hayır” deyince ona küsmeyin, bu çocukta “hayır dersem sevilmem, değersiz bir insan olurum” algısı yaratmaktadır. Hayır diyebilme becerisi erken yaşlarda kazanılır ve çocuğu istemediği davranışlardan ve tehlikelerden korur.
Çocuğa vücudun dokunulması yasak yani “Özel Bölgeleri” öğretilmelidir
Çocuklara mahremiyet eğitimi verirken , vücudun kişiye özel olan bölgeleri çocuğa öğretilmelidir. Bu bölgelerin gizlenmesi gerektiği çocuğa 2 yaşından itibaren anlatılmalıdır. Eş dost akraba tarafından çocuk, cinsel organına dokunularak, öperek ve vurarak sevilmemelidir.
Çocuğun cinsel organına dokunarak, onları konu yaparak sevmek ya da cezalandırmak doğru değildir. Bu durum onların özel alanlarının ihlalidir. Çocuk bu şekilde başkalarının da özel alanlarını kullanarak şaka yapabileceği inancı taşır. Çocukları bu şekilde sevmek ya da cezalandırmak çocukların kendilerini yabancılardan ya da kötü niyetli tanıdıklardan koruma konusunda etkisiz hale getirebilir. Özel bölgelerine dokunularak sevilen çocuk, bir başkası bu bölgelerine dokunulmak istendiğinde bunun iyi mi kötü mü olduğunu anlayamaz.
Çocuk Kıyafetlerini Kimselerin Göremeyeceği Bir Alanda Giyip-Çıkarmalı
Çocuğun iç çamaşırına varılıncaya kadar başkalarının önünde soyup giydirmek doğru değildir. Çocuğun etrafındaki büyüklerin de çocuğun göremeyeceği bir alanda giyinip soyunması da mahremiyet duygusunun gelişmesi açısından önemlidir.
Çocuğu banyo yaptırırken 4 yaşından itibaren çocuğu iç çamaşırı ile yıkamak gerekir. Bu yaştan itibaren çocuğun iç çamaşırını değiştirirken, cinsel bölgesini temizlerken gözlerimizi kısarak ya da başımızı hafifçe yana çevirerek o alana saygı gösterdiğimizi hissettirmek çocuklarda mahremiyet duygusunun gelişmesine katkı sağlayacaktır. Çocuğun 7 yaşından itibaren banyosunu kendi başına yapması gerekmektedir.
Çocuğun Anne Baba ile Aynı Odada Kalması
2 yaşına kadar bebeklik döneminde olan çocuğun bu yaş aralığında anne-baba ile aynı odada kalmasında sakınca yoktur. Hatta bu durum bazı psikologlar tarafından gerekli görülmüştür ancak 2 yaşından itibaren çocuk yavaş yavaş bağımsızlık kazanır. Bu dönemde çocuğun odasının ayrılması için uygun yaş dönemidir.
Çocuk kademeli olarak ayrı odada kalmaya alıştırılmalıdır. Bu durum en geç 4 yaşına kadar çözülmelidir. Çocuğun odasına girerken kapısı mutlaka çalınarak girmelidir. Anne – babasının odasına girerken de kapıyı çalması gerektiği çocuğa öğretilmelidir.
Çocuğun Televizyon veya İnternette izledikleri Kontrol Altında Olmalıdır
Çocuğun izlediği programlara aileler tarafından dikkat edilmesi, cinsel içerikli şeylerin çocuk tarafından görülmemesine özen gösterilmesi gerekir.
Ayrıca çocuğun eline telefon ya da tablet verip internette kontrolsüz olarak gezmesine izin verilmemesi gerekiyor. İnternet ortamında çocuğunuzun psikolojisini olumsuz yönde etkileyebilecek videolar oldukça fazla. Çocuğun izlediği videolar, programlar her zaman kontrol altında olmalıdır.
Ancak çocuk cinsel içerikli şeyleri görmek zorunda kaldıysa aile “ Bu şekilde davranmak, insanların özel yerlerine dokunmak hiç hoş bir şey değildir.” gibi cümlelerle tepki belli edebilir. Çocuklar anne babalarının başkalarına gösterdikleri tepkilerden de doğruyu yanlışı öğrenebilirler.
Çocuklar taklit yoluyla öğrendikleri için televizyonda gördüğü sahneleri kardeşleri ya da arkadaşları üzerinde deneyebilirler. Böyle bir durumda aile aşırı tepki göstermeden (aşırı tepki gören bir çocuk böyle bir şey başına gelirse aileye anlatmaktan korkacaktır.) bunun hoş bir davranış olmadığını söylemelidir.
Bedenim Bana Ait ve Özel Anlayışı Oluşturulmalı
Çocuklara mahremiyet eğitimi verirken bunun en önemli parçası çocukta “ izin verirsem” bilincini oluşturmaktır. Yani çocuk ancak kendisi izin verirse ona dokunulabileceği bilinciyle yetiştirilmelidir.
Anne- babalar ve diğer büyükler çocuğu öpmeden önce “ seni öpebilir miyim?” diye sormalı izin aldıktan sonra öpmelidir. Çocuk hayır derse kesinlikle zorlanmamalı ya da isteği dışında bu davranışlarda bulunulmamaldır.
İzin vermediği sürece kimsenin kendine yaklaşamayacağı bilinci öncelikle aile içinde oluşturulmalıyız.
Çocuk bedeninin kendisine ait olduğu bilinciyle yetişir ve izinsiz kendisine dokunulamayacağını kavrarsa kendisini taciz olaylarına karşı korumayı da bilir. Bunun için çocuğun çevresindeki yetişkinlerden ayrı biri olduğunu bilmesi gerekir. Örneğin, terlemiş bir çocuğun atleti izin alınmadan aniden çıkartılmamalı, altını ıslatan bir çocuğun pantolonu kızgınlıkla değil izin alınarak çıkartılmalıdır. Bu şekilde yetiştirilen bir çocuk zamanla izin alınmadan bedenine yapılan müdahalelerden rahatsız olur.
Çocuk Vücudunun Görülmemesi Gerektiğini Bilmeli
Çocukların çıplak halde ortada dolaşmasına izin verilmemelidir. Çocuk hatırladığı en eski zamanda bile kendini özel bölgeleri giyinik hatırlamalıdır. Çocuk 4 yaşından itibaren giysilerini kendi başına giymeye çalışmalıdır. Kendi başına giyinmeyi öğrenmeden önce de annesi tarafından giydirilirken ayrı bir odada olunmalı herkesin içinde giydirilip soyulmamalıdır. Böylece çocuk başkalarının yanında çıplak olmaktan rahatsızlık duymaya başlayacaktır ve elbiselerinin başkası tarafından çıkarılmasından tedirgin olup tepki gösterecektir.
Ayrıca evde çocuğun yanında anne ve babanın tercih ettiği kıyafetlerin mahremiyet sınırlarını aşmadığından emin olmalıyız. Çocuklar bunları sizlerden görüp normalleştirebilir. bu çocuğun mahremiyetle ilgili olan hassasiyetini azaltacaktır. Bu nedenle dolayı anne,baba, abi vb. kişilerin de mahremiyet sınırlarını aşan kıyafetlerle dolaşmaması çocuğun bu derecedeki bir çıplaklığı normalleştirmemesi açısından önemlidir.
Tuvalette Yalnız Olmalı
Bazı anne babalar, çeşitli nedenlerle ya çocukla birlikte tuvalete girmekte ya da tuvaletin kapısını aralık bırakmaktadırlar. Her ne sebeple olursa olsun 4 yaşına gelen bir çocuk tuvaletin özel bir mekân olduğunu öğrenmeli, tuvalet ihtiyacını gideren birinin yalnız olması gerektiğini bilmelidir. Bu şekilde özel alana saygı duymayı öğrenen çocuk kendi özelin de saygı duyulmasını öğrenecek ve çevresinden de bunu bekleyecektir. Bu beklentisi gerçekleşmeyen çocuk rahatsızlık duyarsa kendisini istismara karşı koruması daha kolay olur.
Biz burada kendi bildiklerimizden yola çıkarak, bir giriş yazısı yazmak istedik. Çocuklara Mahremiyet Eğitimi vermek oldukça önemlidir. Bunun uzman kişilere, çocuk pedagoglarına danışarak verilmesi önerilir.
Çocuklara Mahremiyet Eğitimi Nasıl Verilmelidir? isimli yazımız umarız yararlı olmuştur. Yorum ve sorularınızı aşağıdaki bölüme yazabilirsiniz.
Çocuklarda yalan söyleme davranışıyla ilgili yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
