Maslow’ un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Nedir?

1943 yılında Abraham Maslow’un ortaya attığı İhtiyaçlar Hiyerarşisi (Maslow Piramidi) kuramı insanların hayatların amacı ve yaşam kaynağı konusunda ses getiren açıklamalarda bulunmuştur. Maslow İnsanların gereksinimlerinin 5 ana grupta incelenebileceğini söylemiştir. Bunları sırasıyla Fizyolojik İhtiyaçlar-Güvenlik İhtiyaçları-Ait olma ve Sevgi İhtiyacı ve Kendini Gerçekleştirme ihtiyacı olarak belirtilmiştir.

Maslow tüm bu ihtiyaçları bir piramidin basamakları olarak düşünmüştür. İnsanın ihtiyaçlarının sınırı yoktur. Bir ihtiyaç diğerini doğurur. Bir insan basamağın en altındaki fizyolojik ihtiyaçlarını karşıladığı zaman bir üst basamaktaki ihtiyacını karşılama isteği ve ihtiyacı hissedecek gidermek yoluna gidecektir.

Örneğin aç ve susuz olan bir insan kalacak yerden veya sevgi ihtiyacından önce susuzluk ve açlık gibi ihtiyaçlarını gidermek isteyecektir.

Şimdi Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ‘ndeki basamakları açıklayalım. Şunu belirtmekte fayda var. 1954 yılında kuram oluşturulurken 5 basamaktan oluşuyordu. Maslow 1970 yılında 3 basamak daha ekleme ihtiyacı duymuştur. Yazımızın devamında Maslow ‘un ihtiyaçlar hiyerarşisi 8 basamaklı halinden bahsedeceğiz.

Maslow ‘un İhtiyaçlar Hiyerarşisi 5 basamaklı Hali

Öncelikle ihtiyaçlar hiyerarşisi ‘nin 5 basamaklı orijinal halinden bahsedelim.

1.Fizyolojik İhtiyaçlar

Piramidin en alt basamağında bulunur. Açlık susuzluk oksijen uyku ve cinsellik gibi temel yaşamsal ihtiyaçlar bulunur. En önemli basamaktır. İnsan bu tür fizyolojik ihtiyaçları karşılanmadan üst düzeydeki ihtiyaçlara gereksinim duyulmayacaktır. İnsanların yaşamlarını sürdürmeleri için bu temel ihtiyaçların karşılanması gerekmektedir. Bu ihtiyaçların belirli bir ölçüde de olsa mutlaka karşılanması gerekmektedir.

2-Güvenlik İhtiyaçları

Fizyolojik ihtiyaçlar kısmen de olsa karşılandıktan sonra ikinci basamak olarak  güvenlik ve barınma ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Güvenlik ihtiyacı insanların olası dış faktörlerden korunma emniyet içerisinde bulunma isteği olarak tanımlanabilir. İnsan bir yuva içerisinde dış dünyadan gelebilecek tehlikelerden korunma, korku ve endişeden uzak olmak ister.

3-Ait Olma ve Sevgi İhtiyacı

İhtiyaçlar hiyerarşisi ‘nin ilk iki basamağındaki ihtiyaçların yeteri kadar karşılanmasından sonra ortaya çıkan ihtiyaç ait olma ve sevgi ihtiyacı olarak karşımıza çıkıyor. Bu düzeyde kişinin bir gruba dahil olma veya bir ilişki içerisinde olmak ihtiyacı hissedecektir. Bu ihtiyaçlarını aileye dahil olma, eş, arkadaş, sevgili veya çocuk ile giderilmesi söz konusudur. Kişi bir şekilde sosyal ihtiyaçlarını gidermektedir. Aksi durumda kişi kendini terkedilmiş ve yalnız hissedecektir.

4-Saygı İhtiyacı

Saygı ihtiyacı da ihtiyaçlar hiyerarşisi ‘nin önceki basamaklardaki ihtiyaçların yeterli düzeyde doyurulmasından sonra ortaya çıkar. Kişi çevresinden saygı görmek ve kendine güvenmek ister. Bu ihtiyaç iki düzeydir; kendine güvenmek ve çevresinde saygı duyulan bir birey olarak görülmek. Kişi kendi benlik ve özsaygı durumu da önemlidir. Sadece dış faktörler kişinin kendisine saygı duyması için yeterli değildir. Kişinin kendine olan özsaygısı ve güveni ile birlikte çevresinden saygı duyması gerekir. İnsan prestij ihtiyacı ve başarma duygusunu doyuracak konumlarda olmak ister.

5-Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı

Piramidin en üst basamağında kendini gerçekleştirme ihtiyacı bulunmaktadır. Kişinin potansiyelini keşfetmesi ve kendini gerçekleştirmesi söz konusudur. Tüm alt düzeyler karşılandıktan sonra ortaya çıkar. Diğer tüm ihtiyaçlarını karşılamış birey bir huzursuzluk hissedebilir. Kendini gerçekleştirme ihtiyacı bu noktada ortaya çıkar. Piramidin en üst basamağına gelmiş insan, potansiyeli doğrultusunda kendini gerçekleştirmeye çalışır. Yetenek ve karakterine uygun olarak hayattaki amacınıza ulaşmak nihai hedef olarak belirtilebilir. Fakat çok az insan kendini gerçekleştirmeyi başarabilir.

Maslow’ un İhtiyaçlar Hiyerarşisi 8 basamaklı Hali

1970 yılında maslow piramide 3 basamak daha ekleme ihtiyacı hissetmiştir. Bunlar bilişsel gereksinimler, estetik ihtiyaçlar ve ötekilerine yardımcı olma gereksinimidir. Bunları kısaca açıklamak gerekirse Bilişsel Gereksinimler; bilmek anlamak ve keşfetmek ihtiyacı, Estetik İhtiyaçlar; simetri, düzen ve güzellik ihtiyacı, Ötekilerine yardımcı olma gereksinimi; başkalarının kendini gerçekleştirmesine yardımcı olmak olarak tanımlanabilir. 8 basamaklı ihtiyaçlar hiyerarşisi ‘nde sıralama şu şekilde olmaktadır.

1. Fizyolojik İhtiyaçlar
2. Güvenlik İhtiyaçlar
3. Ait Olma ve Sevgi İhtiyacı
4. Saygı ihtiyacı
5. Bilişsel İhtiyaçlar
6. Estetik ihtiyaçlar
7. Kendini Gerçekleştirme
8. Ötekilerine Yardımcı Olma Gereksinimi

Bu ihtiyaçların hiçbirinin tam olarak doyurulması mümkün değildir, insan her zaman daha iyisini ister. Bu arayış insan kendini gerçekleştirene kadar devam eder.

Maslow ‘un ihtiyaçlar hiyerarşisi ‘ni anlatmaya çalıştık yorum ve görüşlerinizi bekliyoruz.

Bu yazımızı beğendiyseniz, İnsan karşısında Ölüm Dehşet Yönetimi Kuramı yazımıza göz atabilirsiniz.